Liderzy chadecji, SPD i Zielonych zaprezentowali we wtorek programy przed wyborami do Bundestagu w lutym. Chadecy obiecują niższe podatki i zaostrzenie polityki migracyjnej, SPD stawia na powrót do korzeni, czyli idei sprawiedliwości społecznej, a Zieloni kładą nacisk na ochronę klimatu i silną UE.
Liderzy partii CDU i CSU, Friedrich Merz i Markus Soeder, przekazali agencji dpa, że uzgodnili na spotkaniu w Berlinie wspólny, prawie 80-stronicowy program. Merz, który jest kandydatem chadeków na kanclerza, zaznaczył, że partie muszą być „gwarantami pokoju i wolności”.
W programie wyborczym CDU/CSU obiecują obniżenie wielu podatków i de facto zaprzestanie przyjmowania nielegalnych imigrantów – zauważyła dpa. Zapowiedziano też wprowadzenie obowiązkowej służby wojskowej i dalsze wspieranie Ukrainy. Planuje też wprowadzić zabezpieczenie emerytalne, które miałoby objąć sponsorowany przez państwo kwotą 10 euro miesięcznie rachunek papierów wartościowych dla każdego obywatela w wieku od sześciu do 18 lat.
Odpierając zarzuty, że plany chadeków trudno będzie sfinansować, Merz i Soeder argumentowali, że wydatki na uchodźców wyniosły 50 mld euro, a na zasiłki dla bezrobotnych (Buergergeld) – kolejne 50 mld. „To (razem) 100 mld euro. Oczywiście nie wszystko da się oszczędzić, ale to znaczna kwota (…)” – powiedział Merz.
Olaf Scholz, urzędujący kanclerz i zarazem kandydat SPD na szefa rządu w wyborach, jako „najważniejszą kwestię w najbliższych wyborach powszechnych” – i warunek przystąpienia do koalicji rządowej – wskazał zobowiązanie na rzecz utrzymania stabilnych emerytur.
Socjaldemokraci chcą, by w przyszłości po 45 latach opłacania składek możliwe było przejście na emeryturę dwa lata wcześniej bez potrąceń, oraz odrzucają ewentualne podwyższenie wieku emerytalnego.
Partia deklaruje powrót do korzeni i walkę o sprawiedliwość społeczną. W nawiązaniu do tego każdy z 25 tematów jej programu wyborczego nosi tytuł „Walczymy o…”. Wśród priorytetów SPD wskazuje ulgi podatkowe dla małych i średnich przedsiębiorstw, wzrost gospodarczy i bezpieczne miejsca pracy.
Scholz zapowiedział we wtorek pobudzenie inwestycji w Niemczech, których poziom ostatnio gwałtownie spadł. Hamulec zadłużenia – reguła, że budżet państwa powinien być w stanie poradzić sobie bez znaczących pożyczek, która doprowadziła do rozpadu koalicji rządowej – SPD chce zreformować tak, by „nie utrudniał inwestycji w przyszłą rentowność Niemiec”.
Ponadto socjaldemokraci postulują obniżenie podatku dochodowego i podatku VAT na żywność oraz podniesienie płacy minimalnej do 15 euro na godzinę najpóźniej do 2026 r.
SPD chce umożliwić rodzicom wzięcie wolnego w pracy w ciągu pierwszych dwóch tygodni po narodzinach dziecka, z prawem do pełnego wynagrodzenia. Obiecuje też m.in. „pilnie zlikwidować różnice między osobami posiadającymi ubezpieczenie prywatne i ustawowe”.
W kwestii polityki obronnej SPD podtrzymuje decyzję Scholza, by nie dostarczać Ukrainie pocisków manewrujących długiego zasięgu Taurus.
SPD opowiada się w programie za „szybkimi i konsekwentnymi deportacjami” imigrantów, zwłaszcza przestępców, ale zasadniczo popiera też ich dobrowolne powroty do kraju pochodzenia. Nie zgadza się przy tym na przenoszenie procedur azylowych do krajów spoza Unii Europejskiej.
Program wyborczy przedstawili we wtorek także liderzy Zielonych, w tym kandydat partii na kanclerza Robert Habeck. Ugrupowanie zamierza nadal traktować ochronę klimatu jako „najwyższy priorytet” i domaga się odejścia kraju od energetyki węglowej do 2030 r. „Jednak ambitna polityka klimatyczna to taka, która działa dla wszystkich” – dodał lider partii Felix Banaszak.
Zieloni zapowiedzieli, że chcą wspierać w szczególności osoby o niskich i średnich dochodach. W ich programie znalazł się postulat obniżenia kosztów energii dla firm i premiowanie inwestycji. Domagają się też zmian w hamulcu zadłużenia i wprowadzenia podatku, który objąłby miliarderów. „Restrukturyzacja kraju kosztem najsłabszych – tego nie zrobimy” – podkreślił Habeck, wicekanclerz i minister gospodarki w ustępującym rządzie Scholza.
W polityce zagranicznej Zieloni chcą wzmocnienia UE, dalszego wspierania Ukrainy i stałego przeznaczania na obronność ponad 2 proc. PKB. „Będziemy chronić pokój i wolność tylko wtedy, gdy jako Europejczycy wzniesiemy się ponad samych siebie” – powiedziała polityczka Zielonych i obecna szefowa MSZ Annalena Baerbock.
W listopadzie rozpadła się trójpartyjna koalicja SPD, Zielonych i liberalnej FDP, która rządziła Niemcami od 2021 r. W poniedziałek Bundestag nie udzielił wotum zaufania rządowi Scholza, otwierając drogę do przedterminowych wyborów parlamentarnych, które najpewniej odbędą się 23 lutego.
Sahra Wagenknecht kandydatką BSW na kanclerza
Liderka lewicowo-populistycznego BSW Sahra Wagenknecht będzie kandydatką partii na kanclerza w przedterminowych wyborach parlamentarnych – ogłosił sekretarz generalny ugrupowania Christian Leye. BSW w sondażach może liczyć na poparcie na poziomie 5 proc.
„Nie łudzimy się ani nie jesteśmy megalomanami” – powiedział Leye, odnosząc się do szans BSW na zwycięstwo w wyborach. „Kampanie wyborcze są zawsze bitwami o publiczną widoczność” – dodał, cytowany przez portal ZDF.
BSW, partia założona na początku roku, wchodzi obecnie w skład koalicji rządowych w Brandenburgii i Turyngii. W środę planuje zaprezentować swój program wyborczy, który zostanie przyjęty na konwencji partyjnej w Bonn w połowie stycznia.
Wagenknecht jest piątym kandydatem na kanclerza, obok Friedricha Merza (chadecja), Olafa Scholza (SPD), Roberta Habecka (Zieloni) i Alice Weidel (AfD).
Wybory do Bundestagu odbędą się prawdopodobnie 23 lutego 2025 r.
Z Berlina Berenika Lemańczyk, z Monachium Iwona Weidmann
bml/ ipa/ akl/
