Kazachstan odbudowuje dawną stolicę badań jądrowych. Kurczatow odradza się po dekadach zapomnienia

Władze rewitalizują miasto, które w czasach ZSRR było zamkniętym ośrodkiem, nieukazywanym na mapach z powodu sąsiedztwa poligonu jądrowego, obecnie mieści się tam Narodowe Centrum Badań Jądrowych Republiki Kazachstanu, a miasto zyskało miano doliny krzemowej energetyki jądrowej – informuje portal Zakon.

W Kurczatowie policzono opuszczone wieżowce, które niszczały przez ponad 30 lat. Te z nich, które zachowały solidną ramę, władze zaczęły rekonstruować. Władze poinformowały również, że remontują wiele budynków mieszkalnych, które niszczały przez 30 lat po wyjeździe wojskowych i naukowców, by zachęcić nowe pokolenie naukowców do osiedlania się w mieście.

Kurczatow leży w obwodzie abajskim w północno-wschodnim Kazachstanie, 150 km od miasta Semej (dawniej: Semipałatyńsk), 45 km od doświadczalnego poligonu, na którym prowadzono próbne wybuchy radzieckich ładunków jądrowych. Wzięło swoją nazwę od Igora Kurczatowa, radzieckiego fizyka jądrowego, ojca radzieckich bomb atomowych. Jego nazwiskiem uczczono też jeszcze inne miasto, znajdujące się w obwodzie kurskim w Rosji.

Do 1991 roku miasto znane było głównie pod nazwą Semipałatyńsk-21, a także jako Moskwa-400, czy Stancja Koniecznaja (stacja końcowa) i było zamknięte oraz otoczone drutem kolczastym. W szczytowym momencie mieszkało w nim 50 tys. osób, z czego większość stanowił personel wojskowy i naukowy.

Po upadku ZSRR i zamknięciu poligonu jądrowego Kurczatow opuścili wojskowi, naukowcy, wielu nauczycieli i lekarzy, a populacja miasta skurczyła się o 90 proc. Jednak utworzenie Narodowego Centrum Jądrowego w 1992 r. na fundamentach pozostałego kompleksu wojskowo-przemysłowego pomogło powstrzymać zniknięcie potężnego centrum infrastruktury z mapy Kazachstanu.

Obecnie liczy ok. 10 tys. stałych mieszkańców i odradza się z uwagi na wzrost znaczenia Centrum Badań Jądrowych; planowane jest nadanie mu statusu Centrum Naukowego i włączenie do planowanej Sieci Miast Naukowych.

„(…) Centrum Jądrowe (…) dysponuje zapleczem naukowym, które pod wieloma względami nie ma sobie równych na świecie. Nasi naukowcy są jednymi z twórców reaktorów jądrowych we Francji, Japonii i Rosji (…) A najważniejsze jest to, że tutaj nauczyli się zarabiać na nauce. Innymi słowy, mamy światowej klasy naukę, specjalistów, sprzęt i zysk komercyjny” – powiedział senator Andriej Łukin po wizycie w Kurczatowie kazachstańskich parlamentarzystów. (PAP)

sm/ mal/