KE: Polska powinna załatać niedobory siły roboczej i zaktywizować zawodowo kobiety

Polska powinna załatać niedobory siły roboczej, zaktywizować zawodowo kobiety i osoby z niepełnosprawnościami oraz poprawić umiejętności cyfrowe dorosłych Polaków – zaleciła w środę Komisja Europejska.

KE poinformowała, że polski rynek pracy jest stabilny, a poziom zatrudnienia w 2023 r. był najwyższy od 30 lat (77,9 proc.) i przekroczył średnią unijną, która wyniosła 75,3 proc. Choć Polska zarazem może pochwalić się jedną z najniższych stóp bezrobocia w UE (2,8 proc.), to polski rynek pracy wciąż boryka się z problemami.

Wśród nich Komisja Europejska wskazała: niedobory siły roboczej, spowodowane głównie spadkiem liczby ludności w wieku produkcyjnym oraz niższą aktywnością zawodową niektórych grup, w tym kobiet. W 2023 r. współczynnik aktywności zawodowej kobiet był niższy w porównaniu do mężczyzn, a kobiety częściej zostawały w domu, żeby opiekować się dziećmi lub innymi krewnymi.

KE zauważyła również, że w 2023 r. w Polsce tylko 12,6 proc. dzieci poniżej 3. roku życia uczestniczyło w opiece formalnej (np. chodziło do żłobka). Oznacza to spadek o 3,3 proc. w porównaniu z 2022 r. i pozostaje znacznie poniżej unijnej średniej, która wyniosła 37,5 proc. KE określiła tę sytuację mianem „krytycznej” wskazując, że taki niski wskaźnik może mieć wpływ m.in. na udział kobiet w rynku pracy.

Jak stwierdziła Komisja, Polska powinna też lepiej aktywizować zawodowo osoby z niepełnosprawnościami, bo luka w ich zatrudnieniu jest jedną z największych w Unii Europejskiej.

Konieczna jest też poprawa podstawowych umiejętności cyfrowych dorosłych Polaków, bo te pozostają na bardzo niskim poziomie. Z przedstawionych danych wynika też, że w 2022 r. uczył się tylko co piąty dorosły Polak (20,3 proc.), także w ramach edukacji pozaformalnej, np. na kursach doszkalających, to mniej niż w całej UE, gdzie dokształcało się średnio 39,5 proc. dorosłych Europejczyków. Tymczasem – jak zauważyła KE – wzmocnienie umiejętności cyfrowych może wspierać zieloną i cyfrową transformację UE.

W 2022 r. pogorszyły się też wyniki, jeśli chodzi o edukację młodzieży: odsetek 15-latków w Polsce nie posiadających podstawowej wiedzy w matematyce wzrósł do 23 proc., w czytaniu – do 22,2 proc. i naukach przyrodniczych – do 18,6 proc., co było jednym z najsłabszych wyników w Unii.

W ocenie KE, sytuacja społeczna w Polsce jest natomiast stosunkowo stabilna. Wskaźnik zagrożenia ubóstwem lub wykluczeniem społecznym w 2023 r. wyniósł 16,3 proc. w ogóle i 16,9 proc. dla dzieci i był „lepszy od średniej”, która wyniosła odpowiednio: 21,3 proc. i 24,8 proc. Znacznie niższy od unijnego był też odsetek dzieci mieszkających w bezrobotnych gospodarstwach domowych (3,1 proc. w Polsce, 7,5 proc. – w UE), co oznacza to, że Polska nie wydaje się być narażona na specjalne ryzyko nierówności społecznych.

Wskazówki dla Polski Komisja Europejska opublikowała w środę w ramach drugiej części jesiennego pakietu europejskiego semestru dotyczącego zatrudnienia.

Z przedstawionego sprawozdania dotyczącego zatrudnienia w całej UE, wynika, że unijny rynek pracy pozostaje odporny, wskaźnik zatrudnienia jest rekordowo wysoki (wspomniane już 75,3 proc. z 2023 r. wzrosło do 75,8 proc. w drugim kwartale tego roku), a stopa bezrobocia – rekordowo niska (6,1 proc.). Wraz ze spadkiem inflacji, powoli zaczęły rosnąć płace, chociaż wciąż nie udało się jeszcze przywrócić w pełni siły nabywczej, utraconej w ostatnich latach. Od ubiegłego roku spada jednak wydajność pracy, co może zaszkodzić unijnej konkurencyjności.

Z Brukseli Jowita Kiwnik Pargana (PAP)

jowi/ mal/ lm/